Na wstępie jako ciekawostkę napiszę, że w świetle danych GUS liczba rozwodów w Polsce stanowi jedną trzecią spośród zawieranych małżeństw w danym okresie. Dla przykładu w 2018 roku zawarto nieco ponad 192 tys. związków małżeńskich, a rozwiodło się prawie 63 tys. par. Ponadto GUS zwraca uwagę, że liczba rozwodów w miastach jest prawie 3-krotnie wyższa niż na wsi. Interesująca jest także statystyka średniego wieku rozwodników, przykładowo w 2018 r. dla mężczyzn były to 42 lata, natomiast dla kobiet 38 lat.
Oznacza to, że prędzej czy później w naszym otoczeniu spotkamy się z osobami będącymi w trakcie postępowania rozwodowego. Dla rozwodzących się małżonków są to bardzo ciężkie chwile, pełne napięcia, stresu i negatywnych emocji, warto więc pomóc im w tym trudnym czasie i przybliżyć charakterystykę postępowania rozwodowego.
W pierwszej kolejności małżonkowie muszą zdać sobie z tego, że postępowanie rozwodowe jest złożone, a Sąd w wyroku rozwodowym orzeka nie tylko o samym rozwiązaniu małżeństwa ale także o tym kto ponosi winę w rozkładzie pożycia małżeńskiego, a nadto co bardzo istotne: o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków, kontaktach rodziców z dzieckiem oraz kosztach utrzymania dziecka. Sąd może także orzec o sposobie korzystania z mieszkania zajmowanego wspólnie przez małżonków, a nawet dokonać podziału majątku wspólnego małżonków, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. Małżonek inicjujący sprawę o rozwód powinien zawrzeć swoje stanowisko w pisemnym pozwie o rozwód i poprzeć je stosownymi dowodami. Jako dowód w sprawie można dołączyć dokumenty, zdjęcia, nagrania. Małżonek może także złożyć wniosek o przesłuchanie świadków mających wiedzę o przebiegu pożycia małżeńskiego stron, czy też o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem stron. Małżonek, który zostanie w sprawie pozwany, po doręczeniu mu pisemnego pozwu o rozwód, składa pisemną odpowiedź na w/w pozew. W odpowiedzi ma prawo również zgłosić swoje stanowisko zarówno co do samego rozwiązania małżeństwa, jak i w zakresie wszystkich kwestii związanych z małoletnim dzieckiem stron. Swoje stanowisko małżonek może także poprzeć dowodami, które następnie oceniać będzie Sąd rozpoznający sprawę. Po złożeniu pism procesowych przez strony Sąd wyznacza terminy rozpraw, na których przesłuchuje kolejno świadków obu stron, a na koniec także samych małżonków. Ilość czynności procesowych jakie będzie musiał wykonać Sąd prowadzący postępowanie rozwodowe wpływa na długość takiego procesu. Jeżeli więc małżonkom zależy na szybkim rozwodzie, warto jest złożyć do Sądu pismo ze wspólnym, wpracowanym przez obie strony stanowiskiem. Wówczas istnieje duże prawdopodobieństwo, że małżonkowie rozwiodą się już na pierwszym terminie rozprawy.
Na zakończenie jako ciekawostkę z doświadczenia zawodowego napiszę, że aktualnie najczęstszą przyczyną rozwodów są: niedochowanie wierności małżeńskiej, nadużywanie alkoholu lub środków odurzających, dłuższa nieobecność (np. praca jednego z małżonków za granicą), naganny stosunek do członków rodziny drugiego małżonka, nieporozumienia na tle finansowym, nieporozumienia na tle wychowania dzieci, niezgodność charakterów. W przypadku ponad połowy małżeństw przyczyn rozpadu jest wiele. Za wielością rozwodów przemawia ogólny kryzys instytucji rodziny, laicyzacja społeczeństwa i zjawiska migracyjne.